HIV

• Ang HIV ay isang virus na umaatake sa sistemang panglaban sa sakit o immune system. Kapag hindi ito naagapan, ang HIV ay maaaring mauwi sa mga impeksyon at kanser na nagbabanta sa buhay. Ang magandang balita, sa pamamagitan ng paggamot at pangangalaga, ay maaaring magkaroon ng mahaba at malusog na buhay ang taong mayroong HIV.
• Naipapasa ang HIV sa pamamagitan ng dugo, semilya, likido mula sa ari ng babae, likido mula sa puwet at gatas mula sa taong mayroong HIV. Maraming paraan upang maiwasang makuha o maipasa ang HIV.
• Ang tanging paraan upang malaman kung ikaw ay may HIV ay ang magpasuri.

Basahin ang mga sumusunod na sagot para sa mga karaniwang katanungan tungkol sa HIV.

Ang ibig sabihin ng HIV ay Human Immunodeficiency Virus. Ang HIV ay isang virus na umaatake sa sistemang panglaban sa sakit o immune system, ang natural na depensa ng katawan mula sa sakit at impeksyon. Ang immune system ay mahalaga para sa maayos na kalusugan.

Kung hindi gagamutin, ang sistemang panglaban sa sakit o immune system, ay lubos na manghihina dahil sa HIV. Kapag nangyari ito, ang katawan ay madaling makakapitan ng malubhang karamdaman at impeksyon. Ito ay kilala bilang AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome).

Mayroon na ngayung mabisang paggamot na magpapahintulot sa mga taong may HIV na magkaroon ng mahaba at malusog na buhay.

Naipapasa ang HIV kapag ang likido ng katawan na mayroong HIV ay nakapasok sa katawan ng taong walang HIV. Dugo, semilya, likido mula sa ari ng babae, likido mula sa puwet at gatas mula sa tao ay mga likido ng katawan na maaaring mayroong HIV.

Ang HIV ay pangunahing naipapasa sa pamamagitan ng pagtatalik at pakikibahagi ng mga kagamitan para sa pagtuturok ng droga o bawal na gamot. Gayunpaman, alam na natin sa ngayun, na kapag ang taong may HIV ay nakakakuha nang mabisang paggamot, hindi nila maipapasa ang HIV sa kanilang kapareha o partner sa pagtatalik.

Ang HIV ay maipapasa rin sa:

• sa anak, habang ito ay ipinagbubuntis, ipinapanganak o pinapasuso
• sa muling paggamit ng hindi isterilisadong mga kagamitan para sa pagtatattoo o pagbubutas sa katawan o body piercing
• sa muling paggamit ng mga kagamitang pang-medikal, pang-dental o pang-opera na hindi sapat ang pagka-isterilisado (bihira ito sa Canada, subalit maaaring may panganib nito sa ibang bansa)
• sa pamamagitan ng donasyong dugo o tisyu sa mga bansa kung saan ang mga suplay ng dugo ay hindi nasusuri ng sapat para sa HIV (Sinimulan ng Canada ang pagsusuri ng donasyong dugo at tisyu para sa HIV noong 1985; bago nito, posibleng maipasa ang HIV sa pamamagitan ng donasyong dugo o tisyu sa Canada)

Hindi kailanman naipapasa ang HIV sa pamamagitan ng pagyakap, paghalik o pakikipagkamay, o sa pamamagitan ng mga bagay tulad ng upuan ng toilet, hawakan ng pinto o doorknob, o mga pinggan.

Walang bakuna para sa HIV kaya mahalagang gawin mo ang iyong makakaya upang maiwasang makuha ang HIV.

Maraming paraan upang maiwasan ang HIV:

• Gumamit ng kondom sa tamang paraan tuwing ikaw ay makikipagtalik.
• Kung ikaw ay nag-iiniksyon ng droga, iwasan ang pagbabahagi at gumamit nang bagong kagamitan tuwing nag-iiniksyon ka ng bawal na gamot.
• Gumamit ng PrEP(pre-exposure prophylaxis), isang gamot na maaaring inumin ng isang taong HIV-negative sa patuloy na batayan.
• Kung kamakailan lamang ay maaaring nalantad ka sa HIV, gumamit ng PEP (post-exposure prophylaxis), isang gamot na maaaring inumin ng indibidwal na HIV-negative sa loob ng 72 oras ng potensyal na pagkakalantad o exposure.
• Kung mayroon kang HIV, tumanggap ng mabisang paggamot para sa HIV upang maiwasang maipasa ang HIV sa iyong partner sa pagtatalik.
• Kung mayroon kang HIV, tumanggap ng mabisang paggamot para sa HIV sa buong panahon ng iyong pagbubuntis upang maiwasang maipasa ang HIV sa iyong sanggol.
• Kung mayroon kang HIV, gumamit ng gatas na hindi mula sa tao o formula milk para sa iyong sanggol. Gayunpaman, sa pamamagitan ng wastong suportang pang-medikal, ang pagpapasuso ay maaari mong maging opsyon kung nais mong gawin ito.
• Kung tatanggap ka ng paggamot na medikal, dental o ma-ooperahan ka sa labas ng Canada, tiyakin na ang mga kagamitan ay bago o isterilisadong mabuti.
• Kung sasalinan ka ng donasyong dugo o tatanggap ka ng tisyu sa labas ng Canada, tiyakin na ito ay nasuri para sa mga pangkaraniwang impeksyon na dala ng dugo.

Karamihan ng mga taong may HIV ay walang sintomas nang maraming taon kahit na ang virus ay aktibong namiminsala sa kanilang sistemang panglaban sa sakit o immune system. Maaaring may HIV ka at hindi mo nalalaman.

Ang tanging paraan lang upang malaman kung may HIV ka ay ang magpasuri.

Magtanong sa isang tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan tungkol sa pagsusuri para sa HIV. Kasabay nito, maaaring gusto mo ring magpasuri para sa iba pang mga impeksyon tulad ng gonorrhea, chlamydia, hepatitis B, hepatitis C at syphilis.

Walang lunas para sa HIV subalit sa pamamagitan ng wastong paggamot at pangangalaga, ang mga taong may HIV ay maaaring magkaroon ng mahaba at malusog na buhay.

Malaki na ang ikinabuti ng paggamot para sa HIV. Ang paggamot ay lubos nang mabisa at kakaunti, kung mayroon man, ang mga side effects.

Kung ikaw ay may HIV, makipag-usap sa isang tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan tungkol sa iyong mga opsyon sa paggamot. Ang mas maagang pagsisimula ng paggamot ay mas makabubuti para sa iyong kalusugan.

Ang HIV ay ang virus na umaatake sa immune system o sistemang panglaban sa sakit. Kapag lubusang humina ang immune system, ang katawan ay madaling kapitan ng malubhang sakit at impeksyon, ito rin ay kilala bilang AIDS. Ito ay ang malubhang yugto ng impeksyon ng HIV. Gayunpaman, sa pamamagitan nang wastong paggamot, marami sa mga taong may HIV ay maaaring magkraoon nang mahaba at malusog na buhay nang hindi nagkakaroon ng AIDS.

Makipag-ugnayan sa isang tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan tungkol sa pagpapasuri para sa HIV o upang makatanggap ng paggamot at pangangalaga para sa HIV.

Hanapin ang mga serbisyo para sa HIV sa iyong lugar sa https://whereto.catie.ca.